Czym jest jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa)
Anoreksja to jedno z większych wyzwań przed jakimi staje psycholog i psychiatra. Zaburzenie związane z ograniczaniem ilości przyjmowanych posiłków, często współwystępujące z intensywnym wysiłkiem w czasie dnia. Działania te przyświecają jednemu celowi, osiągnięciu jak najniższej masy ciała. Nawet w przypadku, gdy u pacjenta wyraźnie odznaczają się kości, a jego waga jest niepokojąco niska, jego przekonania mogą być na tyle silne, że postrzega siebie jako grubego, zbyt dużo ważącego.
Choroba ta jest łatwo rozpoznawalna ze względu na jej charakterystyczne objawy, lecz proporcjonalnie odwrotnie, jej leczenie jest ciężkie i skomplikowane, nawet dla najlepszych psychologów, psychoterapeutów i psychiatrów.
Najczęściej występuje u dziewcząt w okresie dojrzewania i młodych kobiet, jednakże coraz częściej zdarza się u młodych mężczyzn. Anoreksja może również sporadycznie występować wśród dzieci i dojrzałych kobiet w okresie około menopauzalnym.
Podstawowe psychologiczne objawy:
– chorobliwe dążenie do obniżenia masy ciała – ograniczanie spożywania pokarmów, unikanie jedzenia
– wykonywanie skrajnie wyczerpujących ćwiczeń
– zaburzone postrzeganie własnego ciała – negowanie niskiej wagi, stałe przeświadczenie o tym, że pacjent czuje się gruby.
– poświęcanie nadmiernej ilości czasu na myślenie o swojej wadze
– prowokowanie wymiotów, przyjmowanie leków i/lub środków działających przeczyszczająco lub moczopędnie
– zaburzone kształtowanie samooceny na podstawie wagi i kształtu własnego ciała
Fizyczne objawy anoreksji:
– BMI, czyli wskaźnik masy ciała poniżej 17,5 punktów.
– niska temperatura ciała
– szybka utrata masy ciała
– osłabienie
– mniejsza tolerancja zimna
– łamliwość włosów i paznokci
– anemia
– w przypadku młodszych pacjentów zahamowanie wzrostu
Zachowania mogące wskazywać na anoreksję
– obsesyjne, nienaturalne liczenie kalorii
– zbyt częste zapewnianie o braku apetytu
– niechęć do jedzenia w towarzystwie
– jedzenie tylko niskokalorycznych potrwa
– zwracanie jedzenia na chusteczkę
– rezygnacja z kolacji lub śniadania
– drażliwość związana z tematami okołojedzeniowymi
– widocznie częste picie wody i herbat ziołowych
Zaburzenia o podobnych lub takich samych objawach co anoreksja
Są to szczególnie choroby związane z utratą wagi i łaknienia, które często specjalista taki, jak psycholog, może źle zdiagnozować z uwagi na podobną klasyfikację objawów. Są to między innymi schizofrenia, zaburzenia jelitowe, infekcje, nowotwory i choroby wątroby. Jednakże dobry psycholog w większości przypadków nie postawi diagnozy, która mogłaby skrzywdzić pacjenta i zastosuje wszelkiego rodzaju narzędzie przesiewowe oraz upewni się, czy objawy nie klasyfikują się bardziej do innego zaburzenia niż anoreksja.
Zaburzenia współwystępujące z anoreksją.
Choroby które współwystępują z anoreksją, mogące znacznie utrudniać jej diagnozę oraz całościowe leczenie, to zaburzenia depresyjne, obsesyjno-kompulsyjne, zaburzenie z napadami paniki, agorafobia i uzależnienie od substancji psychoaktywnych. Dobry psycholog i psychoterapeuta powinien wiedzieć jak pracować w przypadku każdego współwystępowania i na czym aktualnie się skupić.