Wyczerpanie psychiczne.
Każdego z w pewnych momentach nas dotyka zmęczenie. Największą łatwość mamy z rozpoznawaniem i identyfikowaniem zmęczenia fizycznego. Towarzyszyć może mu ból mięśni, senność, problemy ze skupieniem uwagi, zmniejszona ilość energii.
Przykładem zmęczenia fizycznego jest zmęczenie czuciowe, czyli zmęczenie np. zmysłu wzroku, po wielu godzinach pracy przy komputerze. Zaobserwować wtedy możemy objawy takie jak suche, piekące i zaczerwienione oczy. Umysłowe wyczerpanie, następuje po wielu godzinach skupienia, np. spędzonych na analizie danych, grze w szachy, itp. Najciężej jest nam niestety dostrzec zmęczenie psychiczne.
Najczęstszymi objawami zmęczenia psychicznego, są: obniżony zasób energii, senność, pogorszona koncentracja, trudności z koncentracją. Możemy odczuwać także: bezradność, nadwrażliwość, niecierpliwość, niepokój, otępienie emocjonalne. Bardzo często wszystkie te rodzaje zmęczenia nakładają się na siebie i prowadzą do wyczerpania psychicznego. Ważnym czynnikiem, który wzmaga zmęczenie psychiczne jest stres (najczęściej chroniczny) i wszelkiego rodzaju choroby. Choroby te mogą być różnorodne. Należą do nich, m.in. anemia, niedobory witamin, zaburzenia hormonalne, nietolerancje żywieniowe (np. celiakia), borelioza, choroby wirusowe.
Sytuacje stresowe podwyższają poziom kortyzolu (tzw. hormon stresu), który po zakończeniu sytuacji stresowej, powinien wrócić do normy. Jeśli jednak stres ten jest przewlekły, to wspomniany hormon stale utrzymuje się na wysokim poziomie, przez co nasze ciało nie wraca do spokojnego stanu. To z kolei skutkuje zaburzeniami trawienia, koncentracji, zaburzeniami snu czy pamięci.
Każdy z nas przeżywa stres psychiczny trochę inaczej, warto jednak znać niektóre oznaki, które powinny zwrócić naszą uwagę. Są nimi uczucie lęku, gonitwa myśli, apatia, nadmierna złość, niechęć do podjęcia działań. Zauważalna może być również utrata lub przyrost masy ciała, bóle brzucha lub głowy, obniżona odporność, napięcie w mięśniach. Alarmować nas powinno również wycofywanie się z kontaktów społecznych i drastyczny spadek wydajności. Wszystkie te objawy mogą również świadczyć o np. początkach depresji. Dlatego, ważne jest, aby skonsultować się ze specjalistą, gdy czujemy, że wymykają się one spod naszej kontroli.
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia u nas wyczerpania psychicznego, warto zadbać o higienę snu, zdrową dietę oraz unikać sytuacje wysokiego stresu. Niestety, w dzisiejszym świecie jest to niesamowicie trudne, dlatego ważne jest także, by pamiętać o możliwości podjęcia psychoterapii. To właśnie podczas niej jesteśmy w stanie nauczyć się radzić sobie z sytuacjami stresowymi na co dzień. Warto zrezygnować lub zmniejszyć spożycie alkoholu i innych używek, takich jak kofeina, czy też ilości cukru. Wprowadzenie regularnego ruchu takiego jak np. spacery, również obniża poziom stresu w naszym życiu. Warto spróbować ćwiczeń oddechowych, np. w medytacji lub ćwiczeniach relaksacyjnych. Praca nad swoimi zdolnościami planowania, również może pomóc odzyskać nam kontrolę i zapewnić powrót do prawidłowego funkcjonowania.
Nierzadko, gdy spotka nas sytuacja, że stres przejmuje kontrole nad naszym życiem, warto się zastanowić, co jeszcze możemy zmienić w swoim życiu. Warto przyjrzeć się pracy i relacji jaką z nią stworzyliśmy. Jeśli nie jest ona dla nas korzystna, a być może wręcz toksyczna, warto temat ten przepracować na psychoterapii. W ostateczności może okazać się, iż będziemy musieli tę prace zmienić.
Pod lupę dobrze jest także wziąć nasze relacje w życiu prywatnym i przyjrzeć się temu, jacy ludzie nas otaczają.
W dzisiejszym świecie dodatkowo jesteśmy bardzo przebodźcowani. Zastanówmy się więc czy nie możemy tego ograniczyć na którejś płaszczyźnie życia. Szczególnie ważne jest zadbanie o to przed snem. Pamiętajmy o wartościowym odpoczynku, który pozwoli nam się w pełni zrelaksować. Nie bójmy się też prosić o pomoc, np. u psychoterapeuty lub psychiatry, gdy czujemy, że wyczerpanie psychiczne już nas przygniata.
Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi innymi artykułami, oto kilka z nich:
Dlaczego problemy psychiczne stały się powszechne? – Czy to prawda?