Każdy z nas spotkał się z agresją ze strony innych osób, w szkole, w pracy czy nawet na spacerze. Przyczyn zachowań agresywnych jest wiele. Powodować je mogą choroby psychiczne, fizyczne, zaburzenia emocjonalne, dużą role odgrywają czynniki środowiskowe, a czasem nawet genetyka.
Czym jednak jest agresja?
Według definicji jest to „określenie zachowania ukierunkowanego i intencjonalnego na zewnątrz lub do wewnątrz, mającego na celu spowodowanie szkody fizycznej lub psychicznej.” Dzielimy ją na; agresje wrogą, instrumentalna, prospołeczną indukowaną, odroczoną i autoagresje.
Zachowania agresywne, jako wrodzony popęd są przedstawiane głównie w psychoanalizie. Freud uważał, że od urodzenia w człowieku istnieje popęd do zachowań agresywnych (kolejny popęd to ten ku przyjemności). Popęd ten, według teorii Freuda, kumuluje się i w pewnym momencie, gdy napięcie jest już zbyt duże, musi on znaleźć ujście. Wtedy dochodzi do przejawu agresji.
Inne podejście przedstawia teoria frustracji- agresji. John Dollard w swojej teorii, przedstawia agresje jako zachowanie, które zawsze występuje po wcześniejszej frustracji, a ta jest najczęściej wywołana przez czynniki zewnętrzne. Wysnuł także wniosek, jakoby wystąpieniu agresji miała sprzyjać bieda, bezrobocie, ból, przegęszczenie, temperatura powietrza.
Obecnie badacze nie zgadzają się z tym, że każda frustracja prowadzi do agresji. Skupiają się na tym, że po wystąpieniu frustracji, człowiek próbuje się jej pozbyć, ominąć. Gdy te działania zawiodą, pojawiają się zachowania agresywne. Duży wpływ na teorie frustracji- agresji miał amerykański psycholog Berkowitz. Uznał on, że frustracja prowadzi do gniewu, a to ten później może przerodzić się w agresje.
Skłonności do zachowań agresywnych, mogą być także wyuczone. Dzieci wychowywane w rodzinach przemocowych, gdzie często obserwują takie zachowania, uczą się ich i praktykują w dorosłym życiu.
Przewlekły stres, częste kłótnie, również mogą prowadzić do przejawów agresji. Znaczenie ma także gospodarka hormonalna. Nie bez powodu młodzież często przejawia oznaki drażliwości, powiązana może być ona z hormonami, które ulegają drastycznej zmianie.
Choroby psychiczne takie jak choroba afektywna dwubiegunowa, PTSD, zaburzenia osobowości, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, bądź autyzm, także mogą wiązać się ze zwiększonym ryzykiem zachowań agresywnych.
Tak samo jak choroby fizyczne np. zespół Cushinga, nadczynność tarczycy, nowotwór, udar. Kiedy odczuwamy ból i dyskomfort, możemy stać się drażliwi i poirytowani. Takie odczucia zwiększają możliwość wystąpienia przejawów agresji.
Nierzadko obserwuje się agresje, która występuje u osób pod wpływem substancji (np. alkoholu) lub po zupełnym odstawieniu jej (np. głód alkoholowy).
Agresja, bez względu co ją wywołało, jest niebezpieczna dla osoby, która jest atakowana jak i dla oprawcy. Jest wiele sposobów, które można rozważyć aby sobie z nią radzić. Jednym z nich jest psychoterapia i/ lub farmakoterapia. Jeśli widzimy, że zachowania agresywne wymykają się nam spod kontroli, najlepszym wyjściem jest zgłoszenie się do specjalisty psychiatry bądź psychoterapeuty. Podjęcie leczenia, ułatwi nam znalezienie innych sposobów radzenia sobie z otaczającą nas rzeczywistością, niż atak. Warto pamiętać, że agresja czasem jest wybierana, jako sposób radzenia sobie z przytłaczającą rzeczywistością. Jest to sposób destrukcyjny nie tylko dla osoby, która go wybrała ale i dla jej otoczenia.