ADHD – CO TO JET I JAK JE ROZUMIEĆ?
ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) – jest to zespół nadpobudliwości psychoruchowej połączony z dekoncentracją. Głównymi objawami ADHD są nadpobudliwość, impulsywność i zaburzenia uwagi. Jest to choroba neurobiologiczna, której źródłem jest ośrodkowy układ nerwowy, dlatego objawów nie należy traktować jako złego zachowania i uporu pacjenta. Badania neuropsychologiczne pokazują, że ADHD jest spowodowane nieprawidłowościami w funkcjonowaniu mózgu. Najczęściej są spowodowane środowiskowymi przyczynami genetycznymi, takimi jak spożywanie alkoholu, palenie tytoniu lub stosowanie przez matkę substancji psychoaktywnych w czasie ciąży, wysokie ciśnienie krwi i stres w czasie ciąży oraz przedwczesny poród i niska masa urodzeniowa. Szacuje się, że zaburzenie to dotyka 5,29% dzieci i młodzieży oraz 4,4% osób dorosłych. Oznacza to, że zaburzenie to nie ustępuje w okresie dorosłości.
ADHD U DOROSŁYCH – OBJAWY I CHARAKTERYSTYKA ZACHOWAŃ
Aby móc rozważać występowanie Zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi u dorosłych, musi występować przynajmniej 6 z 10 objawów charakterystycznych dla dzieci i młodzieży z wyżej wymienionym schorzeniem. Tymi objawami są między innymi: problemy z koncentracją, częste i łatwe rozpraszanie uwagi, nadpobudliwość, niecierpliwość, wahania nastrojów czy też obniżona samoocena. Osoba cierpiąca na ADHD może sprawiać wrażenie osoby nieszczerej, zapominalskiej, nieobecnej lub nie słuchającej rozmówcy. U każdej osoby zaburzenie może wyglądać trochę inaczej. U niektórych dominują objawy związane z utrzymaniem uwagi, u innych nadpobudliwość i impulsywność. Wzorce zachowań spowodowane przez ADHD u dorosłych powodują wiele problemów. Na przykład mogą wystąpić trudności w pozostawaniu w związku lub w relacjach z przyjaciółmi. Jednak jakość życia może się zmienić. Najważniejsze jest sklasyfikowanie problemu i rozpoczęcie leczenia.
ADHD U DOROSŁYCH – DIAGNOSTYKA I LECZENIE
Diagnozę zawsze rozpoczynamy od konsultacji z psychologiem lub psychiatrą, z wykorzystaniem narzędzi diagnostycznych (testy, kwestionariusze). Rzetelnie zebrany wywiad rozwojowy, obserwacja behawioralna, chwilowe doświadczenia i trudności funkcjonalne dopełniają ten proces. Dla niektórych osób uzyskanie diagnozy o posiadaniu zaburzenia, jakim jest ADHD będzie odpowiedzią na wcześniejsze życiowe porażki i niepowodzenia. Może ona dać pozwolenie na leczenie go odpowiednimi środkami medycznymi. Pierwszym krokiem w diagnozie jest ustalenie, czy objawy pojawiły się już w dzieciństwie. Oprócz głównych objawów – tj. nadmierna ruchliwość i trudności z koncentracją – jest jeszcze pięć, obecność dwóch z nich oznacza rozpoznanie ADHD. U dorosłych objawami są niestabilność emocjonalna i gwałtowne biegunowe wahania nastroju, charakter agresywny, tj. wybuchy złości i nadmierne reakcje na neutralne bodźce, nieobliczalne zachowanie, prokrastynacja, nietolerancja na stres i impulsywność. Leczenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej u dorosłych polega na połączeniu efektów terapii farmakologicznej i psychoterapii (coaching, terapia poznawczo-behawioralna).
Psychoedukacja na temat choroby, jej objawów i możliwości leczenia powinna obejmować dorosłych pacjentów jak i ich bliskich. Leczenie to proces czasochłonny. Warto go podjąć, ponieważ nieleczone ADHD u osób dorosłych zmniejsza możliwość poprawy w codziennym życiu i pracy.
Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi innymi artykułami, oto kilka z nich:
Dlaczego problemy psychiczne stały się powszechne? – Czy to prawda?
Jak pracować z dzieckiem? – Terapia dzieci