Badania jednoznacznie wskazują, że na depresję choruje prawie dwa razy więcej kobiet niż mężczyzn, jednak to mężczyźni dwa razy częściej niż kobiety odbierają sobie życie z powodu tej choroby. Wbrew powszechnym opiniom depresja może dawać inne symptomy u kobiet, a inne u mężczyzn. W artykule “Objawy męskiej depresji” pisaliśmy o nietypowych i trudnych do zdiagnozowania objawach tej choroby u panów. Dzisiaj pochylimy się nad objawami charakterystycznymi dla przebiegu tej choroby u płci pięknej.
Do objawów kobiecej depresji zalicza się w szczególności:
- nadmierne zapotrzebowanie na sen,
- wieczorne obniżenie nastroju,
- nagłe wybuchy płaczu,
- zwiększony apetyt,
- przybieranie na wadze.
Kobiety zdecydowanie częściej niż mężczyźni doświadczają takich objawów depresji, jak:
- obniżenie poczucia własnej wartości,
- poczucie winy,
- brak energii,
- trudności z koncentracją.
Przypomnijmy, że w fachowej literaturze do głównych objawów depresji (bez różnicowania na płeć) zalicza się:
- obniżony nastrój (smutek, przygnębienie),
- problemy ze snem (bezsenność, nadmierna senność, budzenie się nad ranem),
- zmniejszenie odczuwania przyjemności,
- zaprzestanie aktywności, która wcześniej sprawiała satysfakcję (hobby, spotkania z przyjaciółmi)
- zmiana apetytu (zmniejszenie lub zwiększenie),
- zmęczenie, zanik chęci do życia,
- poczucie winy i małej wartości, poczucie bezużyteczności,
- niepokój, lęk,
- trudności z koncentracją i zapamiętywaniem,
- obniżone libido,
- objawy somatyczne,
- myśli i zachowania samobójcze.
To prawda, że wyniki badań epidemiologicznych dowodzą, że to kobiety chorują na depresję dwukrotnie częściej niż mężczyźni. Z badań wynika również, że to kobiety częściej niż mężczyźni doświadczają dystymii, depresji sezonowej, nawracającej krótkotrwałej depresji i subklinicznych form zaburzeń depresyjnych. Trend ten utrzymuje się od wczesnej adolescencji poprzez większość kolejnych okresów życia. Poddając analizie dane epidemiologiczne należy mieć jednak na uwadze, że obserwowane różnice międzypłciowe mogą być spowodowane różnymi czynnikami, także tym, że u wielu mężczyzn depresja nie zostaje zdiagnozowana (*)
Kobiety częściej chorują na depresję niż mężczyźni – PRAWDA CZY FAŁSZ?
Istnieje jednak coraz więcej badań naukowych i głosy licznych ekspertów, które sugerują, że mężczyźni chorują na depresję przynajmniej równie często jak kobiety. Nieporozumienie to jest efektem obowiązujących aktualnie kryteriów diagnostycznych. Należy sobie uzmysłowić, że rozpoznanie i pomiar nasilenia depresji odbywa się na podstawie narzędzi, które przypisują szczególne znaczenie smutkowi, płaczliwości i lękowi. Okazywanie płaczliwości dla wielu mężczyzn jest nie do zaakceptowania w związku ze stereotypem “męskości” i negatywnym odbiorem społecznym takiego zachowania. Ponadto liczne badania dowodzą, że mężczyźni doświadczają i ujawniają symptomy depresji w sposób, który nie jest opisany w aktualnie stosowanych kryteriach.
Lisa A. Martin i pozostali autorzy, którzy rozszerzyli aktualnie występujące kryteria rozpoznawania depresji o inne symptomy tego zaburzenia, stwierdzili w badaniach, że choroba ta występowała częściej u mężczyzn (26,3% badanych) niż u kobiet (21,9%).(**)
W badaniu stwierdzono również, które symptomy depresji występowały częściej u mężczyzn, a które u kobiet.(***)
Objawy depresji, które występowały częściej u mężczyzn:
- ataki złości, agresji,
- podejmowanie zachowań ryzykownych,
- nadużywanie substancji psychoaktywnych
Objawy depresji, które występowały częściej u kobiet:
- odczuwanie stresu,
- zaburzenia snu,
- drażliwość,
- utrata zainteresowania czynnościami wcześniej dającymi poczucie satysfakcji.
Wiele badań naukowych wskazuje na konieczność uwzględniania różnic między kobietami i mężczyznami w przebiegu depresji, co mogłoby dowieść, że mężczyźni chorują na depresję przynajmniej tak często jak kobiety, jeżeli nawet nie częściej.
Podsumujmy, co udało nam się ustalić odnośnie męskiej i kobiecej depresji:
- mężczyźni rzadziej niż kobiety proszą o pomoc i rzadziej decydują się na wizytę u specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego (nadal pokutuje m.in stereotyp “męskości”),
- objawy depresji mogą różnić się w zależności od płci,
- sami specjaliści mają skłonność do częstszego diagnozowania depresji u kobiet niż u mężczyzn (to efekt aktualnie obowiązujących kryteriów diagnostycznych),
- mężczyzna pomimo poszukiwania specjalistycznej pomocy, może nie uzyskać prawidłowej diagnozy depresji (to efekt aktualnie obowiązujących kryteriów diagnostycznych),
- doszukiwanie się w objawach zgłaszanych przez mężczyzn symptomów choroby somatycznej,
- mężczyźni trudniej niż kobiety przyjmują do wiadomości diagnozę depresji.
- (*) prof. dr hab. n. med. D. Dudek, mgr R. Epa, Różnice w przebiegu depresji zależne od płci, podyplomie.pl
- (**) dr n. med. S. Murawiec, Różnice w objawach depresji u mężczyzn i kobiet, pulsmedycyny.pl
- (***) tamże