Dzieci od chwili narodzin odczuwają tzw. lęki rozwojowe, czyli lęki typowe dla danego etapu rozwoju. Odczuwanie lęku pozwala dziecku dostrzec zagrożenie oraz umożliwia mu rozwijanie umiejętności i kompetencji niezbędnych do radzenia sobie z niebezpieczeństwem. W miarę, jak dziecko rośnie otaczająca go rzeczywistość jest coraz bardziej przewidywalna i mniej przerażająca. Lęki już oswojone ustępują zatem miejsca nowym lękom, adekwatnym do następnej fazy rozwoju dziecka.
Lęki w świecie dziecka
W literaturze fachowej znajdziemy wykaz lęków przypisany do określonego wieku dziecka, my jednak zwrócimy uwagę na najbardziej typowe lęki dziecka od chwili narodzin, do wieku wczesnoszkolnego. A zatem, zmorą noworodków i niemowląt do 6 miesiąca życia są różnego rodzaju hałasy i głośne dźwięki. Od 6 miesiąca życia niemowlęta zaczynają odczuwać lęk przed rozstaniem z mamą i przed obcymi. W wieku przedszkolnym pojawia się lęk przed ciemnością, potworami lub postaciami z książek czy filmów. W wieku szkolnym dziecko odczuwa lęk związany przede wszystkim z osiągnięciami szkolnymi i grupą rówieśniczą, ale także przed śmiercią, włamywaczami i mordercami.
Choć dla nas, rodziców dziecięce lęki mogą wydawać się irracjonalne, musimy pamiętać, że u dzieci wywołują one prawdziwe uczucie strachu. Dlatego nie możemy z dzieci kpić, śmiać się i żartować. Dziecko musi czuć, że z własnymi lękami nie zostaje samo i ma w nas oparcie.
Jeżeli więc Twoje dziecko z przerażeniem woła:
- Mamo boję się, pod łóżkiem jest potwór!;
- Mamo nie wyłączaj lampki, boję się!;
- Mamo w szafie jest smok, nie zostawiaj mnie samej! – to znak, że bardzo Ciebie potrzebuje!
Drogi Rodzicu, w chwili przerażenia otocz dziecko opieką, przytul je i postaraj się zrozumieć jego lęk! Pozwól przez jakiś czas na unikanie sytuacji budzącej strach, a następnie powoli pomagaj dziecku oswajać się z nią. Tłumacz dziecku, czym rózni się fantazja od rzeczywistosci. Możesz również skorzystać z bajki terapeutycznej, odwołującej się do podobnej sytuacji.
Jeżeli jednak lęk utrzymuje się w sposób trwały, nadmiernie się nasila i zakłóca funkcjonowanie dziecka należy poszukać profesjonalnego wsparcia.
Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi innymi artykułami, oto kilka z nich: