Dla dziecka do piątego roku życia rodzice są największym autorytetem i wzorem do naśladowania i to głównie oni, uczą go podstaw bycia istotą społeczną. Między piątym a siódmym rokiem życia zachodzi dynamiczny rozwój zachowań społecznych. Dziecko w tym wieku zaczyna wchodzić w głębsze interakcje z rówieśnikami, zwłaszcza w przedszkolu. Przedszkolak w wieku pięciu i sześciu lat jest nadal egocentrykiem, niezdolnym jeszcze do lojalności i empatii. Dopiero około siódmego roku życia dziecko powoli zaczyna wychodzić z postawy egocentrycznej oraz zaczyna rozwijać w sobie zdolność empatii i poczucia winy. W przedszkolu dzieci poszukują kompana do zabaw. A zatem przyjaciółmi są najczęściej dzieci tej samej płci, które lubią się ze sobą bawić i razem spędzać czas.
Przyjaźń w życiu dziecka
Okres wczesnoszkolny to nadal czas nawiązywania przyjaźni z osobami, z którymi dziecko widuje się najczęściej. Dzieci między ósmym a jedenastym rokiem życia powoli poznają smak przyjemności, jaki płynie z bycia altruistą. Przyjaźnie zawierane w tym wieku pokazują dziecku, że nie tylko jego sprawy są ważne, że drugi człowiek też ma swoje radości i smutki.
Warto więc zadbać o to, aby nasze dziecko miało kogoś, komu poświęci swoją uwagę i czas. Przyjaciele na tym etapie rozwoju rozmawiają o swoich problemach, wymieniają spostrzeżenia, dzielą się drugim śniadaniem, a także pożyczają sobie ukochane gry i książki.
Przyjaźń w wieku nastoletnim, to relacja oparta na wsparciu i bezwarunkowej lojalności. Już dwunastolatek ma wystarczająco rozwiniętą empatię, żeby rozumieć uczucia innej osoby i liczyć się z nimi. Nastolatki bez trudu łączą skrajny altruizm wobec przyjaciela ze skrajnym egoizmem wobec innych ludzi. To prawidłowy i niesamowicie ważny etap rozwoju osobowości. Nastolatek zdaje sobie sprawę, że przyjaźń jest bardzo wymagająca i czuje, że dużej ilości przyjaciół nie podoła. Nastolatkowie tracą więc złudzenie, że zawsze będą przez świat lubiani. W okresie nastoletnim przyjaźń jest tak samo ufna, zaborcza i zazdrosna, jak miłość. Gdy dorastające dziecko traci przyjaciela pęka mu serce. Na wcześniejszym etapie rozwoju (przedszkole, okres wczesnoszkolny) zakończenie przyjaźni było procesem naturalnym, w momencie zmiany miejsca zamieszkania lub szkoły.
Przyjaźnie z rówieśnikami pełnią wiele funkcji: zapewniają bezpieczeństwo emocjonalne, wpływają na poczucie własnej wartości, uczą współdziałania w grupie, pomagają rozwijać pasje, dają wsparcie w trudnych sytuacjach oraz są wzorcem przyszłych relacji społecznych.
Brak przyjaciela może być powiązany z obniżoną oceną własnej wartości, obniżeniem nastroju, a w skrajnych przypadkach nawet depresją. Warto sobie uświadomić, że o wiele bardziej destrukcyjny wpływ na dziecko ma samotność, niż niezbyt – w naszym pojęciu – wartościowy przyjaciel. Zatem kibicujmy relacjom przyjacielskim naszych dzieci, bo to one wspierają je w rozwoju!
Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi innymi artykułami, oto kilka z nich:
12 sprawdzonych sposobów na wspieranie dziecka rozpoczynającego nowy rok szkolny