Czym są zaburzenia odżywiania?
Są to zaburzenia łaknienia o podłożu czysto psychicznym. Charakteryzują się nieprawidłowymi i przewlekłymi zachowaniami żywieniowymi i powodują zmienione spożycie lub wchłanianie żywności. Dodatkowo, jak większość zaburzeń przyczyniają się do upośledzenia funkcjonowania fizycznego, psychicznego i społecznego, innymi słowy utrudniają nam życie codziennie i powodują znaczne ubytki zdrowotne. Ze względu na złożoną i nie do końca sprecyzowaną etiologię, czyli zespół przyczyn i objawów, są ciężkie w leczeniu, jednakże jest wielu psychologów i psychiatrów specjalizujących się w tym obszarze. Pomoc można z pewnością otrzymać w wielu dużych i mniejszych miastach takich jak Warszawa, Poznań, Szczecin, Gdańsk.
Jakie wyróżniamy zaburzenia odżywiania?
Do głównych i najczęściej diagnozowanych przez psychologów i innych specjalistów zaburzeń zaliczamy zaburzenia odżywiania specyficzne, którymi są:
- Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa)
- Żarłoczność psychiczną (bulimia nervosa)
Oprócz tego wyróżniamy również niespecyficzne zaburzenia odżywiania, inaczej zwane nieokreślonymi. Mamy z nimi do czynienia w przypadku, gdy objawy pacjenta nie klasyfikują się do wszystkich objawów zaburzeń specyficznych. Wówczas przypisujemy rozpoznanie, które najbardziej pasuje do istniejących u pacjenta objawów.
Zgodnie z klasyfikacją medyczną DSM-V są to:
- napadowe objadanie się
- zespół Pica, czyli spaczone łaknienie
- Zaburzenie przeżuwania
- zaburzenie z unikaniem/ograniczeniem przyjmowania pokarmu
- Inne zaburzenie karmienia lub odżywiania się – np. atypowa anoreksja psychiczna, bulimia psychiczna o innej częstotliwości, zespół jedzenia nocnego, zaburzenie z przeczyszczaniem.
- nieokreślone zaburzenie karmienia lub odżywiania się – pacjent nie spełnia wszystkich kryteriów innych zaburzeń odżywiania.
Jakie mogą być konsekwencje długotrwałych zaburzeń odżywiania?
Przede wszystkim w większości zaburzeń odżywiania musimy mierzyć się z niedoborem pewnych składników, niewystępujących w diecie, lub o mocno ograniczonej ilości, co z kolei może się wiązać z wieloma chorobami somatycznymi, stricte związanymi z niedoborami pokarmowymi. Konsekwencją zaburzeń odżywiania często jest również depresja i liczne zaburzenia lękowe, a nawet śmierć, zarówno z powodu niedożywienia w przypadku anoreksji jak i wcześniej wspomnianej depresji. Osoby takie często nie odnajdują się w społeczeństwie, wręcz wycofują się z niego, lub są od niego odsuwani. Problemami mogą się okazać również zaburzenia gospodarki hormonalnej. W wielu przypadkach może prowadzić na przykład do niemożności zajścia w ciążę. Psycholog musi w takim przypadku być odpowiednio przeszkolony z komunikacji i postępowania z wrażliwymi pacjentami, aby nie zaszkodzić im dodatkowo, mimo chęci pomocy.
Czy leczenie zaburzeń odżywiania jest skuteczne?
Jak w każdym przypadku, nie wystarczy jedynie zaangażowanie osoby niosącej pomoc, do leczenia jest potrzebna chęć ze strony pacjenta. Z uwagi na podłoże czysto psychiczne prawie zawsze pracujemy z człowiekiem nad jego myślami wynikającymi z nich zachowaniami. Z pacjentami z zaburzeniami odżywiania pracują psychiatrzy, co nie wyklucza współpracy z psychoterapeutami, najczęściej o nurcie poznawczo-behawioralnym. Leczenie w większości przypadków kończy się pozytywnym rezultatem, największe komplikacje występują w przypadku anoreksji. Warto też pamiętać, że zaburzenia odżywiania i ich leczenie nie występuje jedynie u dorosłych osób, takimi przypadkami zajmują się również psychiatrzy, psychoterapeuci i psychologowie dziecięcy.